شصت و پنجمين نشست علمي-تخصصي با عنوان  بحران فرو نشست زمين با مديريت علمي دكتر فرخ مسجدي، "رئيس امور آب، كشاورزي و محيط زيست سازمان برنامه و بودجه كشور و همچنين با سخنراني دكتر رضا شهبازي، مدير كل دفتر مخاطرات زمين شناسي، مهندسي و زيست محيطي سازمان زمين شناسي و اكتشافات معدني كشور و دكتر سيد محسن طباطبائي مزدآبادي، دبير كل انجمن علمي اقتصاد شهري ايران با مشاركت فعال نمايندگان دستگاه هاي اجرايي، انديكشده ها، فعالان و تصميم سازان كشور به صورت ويدئو كنفرانس (وبينار) برگزار شد.

در ابتداي اين جلسه مدير علمي نشست، دكتر فرخ مسجدي رئيس امور آب، كشاورزي و محيط زيست سازمان برنامه و بودجه كشور به مسائل علل ايجاد اين فرونشست ها پرداخت و گفت: جديداً پديده اي كه خيلي متداول شده است مثل رخ دادن زلزله، خشكسالي شديد، سيل و در بعضي مواقع طوفان باعث اين فرونشست ها شده است.

مسجدي افزود: وجود آلودگي در كلان شهرها و شهرهاي صنعتي كه به شدت در حال رشد است از ديگر موارد فرونشست هاي زمين مي باشد.

وي تعريفي از فرونشست بيان كرد و گفت: فرونشست به پايين رفتن زمين به صورت ناگهاني يا دفعي و يا به صورت تدريجي گفته مي شود.

رئيس امور آب، كشاورزي و محيط زيست سازمان برنامه و بودجه كشور گفت: علت اصلي فرونشست زمين برداشت هاي بيش از ظرفيت از منابع آب زيرزميني است. از طرفي ديگر با گرم شدن هوا نياز آبي در زمينه هاي مختلف اعم از فضاي سبز، اعم از محصولات كشاورزي كه شامل توليد مي شود و همچنين مصرف طبيعي انسان از منابع آب باعث رشد فرونشست مي باشد.

مسجدي به اين موضوع اشاره كرد: مهمترين كار اساسي كه در زمينه بحث فرونشست ها بايد انجام شود، بحث آمايش سرزمين است.

در ادامه اين نشست علمي-تخصصي رضا شهبازي، مدير كل دفتر مخاطرات زمين شناسي به برداشت بيش از تغذيه در آبخوان هاي ريزدانه اشاره كرد.

وي افزود: فرونشست زمين از زماني شدت گرفت كه موتور پمپ ها وارد صنعت كشاورزي شد. از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ يك اتفاق عجيبي رخ داد، تقريباً مساحت دشتهاي درگير فرونشست بيش از ۳ برابر در اين بازه زماني سه ساله افزايش پيدا كرده است.

در سال ۱۳۹۵، ۵۸ درصد از فرونشست در زمين هاي كشاورزي رخ داده است. ۵ درصد از زمين هاي كشاورزي در آن سال فرونشست داشته است. ولي در سال ۱۳۹۸، ۴۸ درصد فرونشست در زمينه هاي كشاورزي اتفاق افتاده است. از مباحث ديگري كه در اين نشست مورد تاكيد قرار گرفت رخ دادن پديده فرونشست در لايه هاي زير زمين و در معرض ديد نبودن آن بود كه اين عامل موجب بي توجهي به ان شده است. در كنار اين مشكل با توجه به نقص داده‌هاي موجود، زماني از فرونشست مطلع مي شويم كه دير شده است.

در ادامه اين نشست دكترطباطبائي مزدآبادي، دبير كل انجمن علمي اقتصاد شهري ايران گفت: مخاطره شناسان ميان دو واژه خطر و ريسك، تمايز مفهوم مهمي قائل هستند. خطر به معناي ميزان پتانسيل و خاصيت ذاتي يك سانحه طبيعي براي وقوع در يك محدوده است. از سوي ديگر ريسك، به معناي ميزان احتمالي است كه بشر ممكن است با خسارت مالي يا جاني مواجه شده يا سازه هاي او تخريب شوند. بنابراين ريسك سه مفهوم ميزان خطر، آسيب پذيري و تعداد جمعيت در معرض خطر را در خود دارد.

طباطبائي به برخي از مهمترين پيامدهاي فرونشست زمين اشاره كرد: افزايش خطر سيلاب، افزايش دي اكسيد كربن خروجي به دليل افزايش اكسيداسيون مناطق توربي و باتلاقي، كاهش تنوع زيستي و ارزش اكولوژيكي و همچنين اختلال در مديريت آب از مهمترين پيامدهاي فرونشست مي باشند.

در انتهاي نشست، خانم دكتر آميغ پي رييس اداره ترازيابي دقيق و تداخل سنجي راداري سازمان نقشه برداري  نيز به بيان ديدگاه‌هاي خود در رابطه با موضوع فرونشست پرداخت و ضمن تشريح ابعاد موضوع به بيان كارهايي كه در رابطه با فرونشست در سازمان نقشه‌برداري به ويژه در رابطه با تهيه نقشه‌هاي به‌روز و پايش و ارزيابي مستمر صورت گرفته پرداختند.

در ادامه  نشست نيز چند تن از متخصصين و حاضرين در جلسه نظرات و سوالات خود را مطرح كردند.

در خاتمه نيز آقاي دكتر مسجدي ضمن تشكر از مركز پژوهش ­هاي توسعه و آينده‌نگري، سخنرانان و حاضرين در نشست  ابراز اميدواري كرد كه بتوان خروجي‌ها و بازخوردهاي مناسبي از اين بحث‌ها كسب كرد.

لازم به ذكر است اين مركز با برگزاري سلسله نشست هاي تخصصي به دنبال فراهم ساختن زمينه لازم براي برخورداري از ظرفيت صاحبنظران داخلي و خارجي، برقراري ارتباط علمي با دانشگاه ها و مراكز پژوهشي داخلي و خارجي و دريافت ديدگاه هاي متنوع صاحبنظران است.

اين نشست علمي-تخصصي به همت دفتر آموزش و ترويج مركز پژوهش ها در روز سه شنبه ۳ اسفند ماه سال جاري برگزار شد.